Günümüzde teknolojik gelişmeler hızlı bir şekilde ilerlemekte ve gelişen bu teknolojik gelişmeler haytamızı olumlu veya olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Teknolojiyle gelen bu gelişmelerle birlikte yeni suç tipleri de ortaya çıkmaya başlamıştır. Toplum ve sosyal hayatın düzenli bir şekilde işlemesini sağlamaya çalışan hukuk sistemi de buna karşı önlemler alma gereği duymuştur. Teknolojik gelişmelerle gelen yeni suç tiplerinden biri de internet aracılığı ile kumar oynatmak ve aracılık etmek suretiyle yasa dışı bahis suçudur. Çoğunlukla bu suç tipi spor müsabakaları üzerinden oynanmakta ve kaçak bahis olarak da bilinmektedir. Yasadışı bahis veya halk arasındaki tabiriyle “kaçak bahis”, Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’ndan izinsiz olarak spor müsabakalarına ilişkin şans oyunları düzenleyen ve yasal olmayan yurtdışı merkezli siteler üzerinden oynanmakta ve oynamak içinde bir bayi veya bir binaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Tamamen internet üzerinden oynanan bir oyundur. Yasadışı bahis sitelerinin bu kadar avantajlı görünmesinin yanında birçok dezavantajı da vardır. En başta yasadışı olması, bu sitelerin yasal olmaması ve bu sitelerin yasadışı olmasından dolayı da karşılaşılan herhangi bir problemde hakkınızı arayacağınız bir muhatap olmamasıdır. Bu nedenle en çok karşılaşılan problem, kazanç sağladığında elde edilen kazancın çeşitli sebeplerle ödenmemesidir.

Ülkemizde at yarışı oyunları ile başlayan bahis,  ilk olarak 1959 yılında yayınlanan futbol ve diğer spor musabakalarında müşterek bahis ve şans oyunları düzenlenmesi hakkında yasa ile birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Yasa’nın 5. maddesi yıllar içinde birçok değişikliklere uğramış, 6495 sayılı ve 12/07/2013 tarihli kanunun 3. maddesi ile yapılan değişiklikle birlikte bugünkü halini almış ve bu kanuna ek olarak 15/08/2017 tarihli 694 sayılı KHK ile yasadışı bahse ilişkin bir takım Koruma Tedbirleri getirilmiştir. Gerekçesinde ise, kanunun 5. maddesinde yer alan düzenlemeler ile spor müsabakalarında yasa dışı bahis ve şans oyunlarının, öngörülen cezalar ile caydırılması ve bahis ve şans oyunlarının idarenin verdiği ruhsata ve denetimine bağlanmasının amaçlandığı belirtilmiştir. Kanunun koruduğu hukuki menfaat, gerekçede ve Anayasa Mahkemesi’nin E. 2016/51 K. 2016/179 sayılı kararında açıklandığı üzere; esasen idarenin ve idarenin verdiği yetkiyle bahis ve şans oyunları oynatan kişilerin mali çıkarlarıdır. Bu eylemin yasalarla kurulmuş olması, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından lisans verilerek gerçekleştirilmesi suç teşkil etmemektedir. Bunlar dışında kalan türlü yollardan bahis oynamak, yasa dışı bahis oynama olarak nitelendirilir. Bu kapsamda yasadışı olan her işin bir yaptırımı olduğu gibi yasadışı bahis için de ciddi yaptırımlar ve cezalar öngörülmüştür.

Türk Ceza Kanunu ve 7258 sayılı Kanunun5. Maddesi ile, yurtiçinde ve yurtdışında yasadışı yollarla bahis veya şans oyunu oynatılmak, oynanmasına yer ve imkan sağlanmak, yurt dışında yasa dışı bahis oynatan sitelere internet aracılığı ile erişim sağlanmasına aracılık etmek, yasadışı bahis oynatan sitelerin, bahis oyunlar ile bağlantılı olarak para nakline aracılık etmek, reklam vermek ve sair şekilde yasa dışı bahsin oynanmasına kişileri teşvik etmek  amaçlı yasadışı eylemler cezalandırmaktadır. Bununla beraber yasadışı bahis oynayanlar bakımından herhangi bir adli para cezası düzenlenmemiştir. Bu şekilde yasadışı bahis oynayan hakkında en büyük mülki amir tarafından idari para cezasının uygulaması söz konusu olmaktadır. Ceza idari nitelikte olduğu için idari para cezasının miktarı konusundaki takdir yetkisi mülki amirlere aittir.

7258 sayılı Kanunun bahis ve şans oynatma suçunu düzenleyen 5. Maddesi; (Değişik: 12/7/2013-6495/3 md.)

“a) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkân sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

1. b) Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
2. c) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

ç) Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

1. d) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarını oynayanlar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından beş bin liradan yirmi bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılır.” hükmüne haviidir.

Bu madde kapsamına giren suçlarla bağlantılı olarak, spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarının oynanmasına tahsis edilen veya oynanmasında kullanılan ya da suçun konusunu oluşturan eşya ile bu oyunların oynanması için ortaya konulan veya oynanması suretiyle elde edilen her türlü mal varlığı değeri, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun eşya ve kazanç müsaderesine ilişkin hükümlerine göre müsadere edilir.

Bu madde kapsamına giren suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. Bu madde kapsamına giren suçlarla ilgili olarak, 4/05/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun erişimin engellenmesine ilişkin hükümleri uygulanır.

Bu madde kapsamına giren suçların işlendiği işyerleri mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından ihtarda bulunmaksızın üç ay süreyle mühürlenerek kapatılır. İş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip işyerlerinin ruhsatları mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine ruhsat vermeye yetkili idare tarafından beş iş günü içinde iptal edilir.
(Ek fıkra: 25/08/2017- KHK-694/23 md.) Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde düzenlenen suçlar ile 5237 sayılı Kanunun 228inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında düzenlenen suç bakımından 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun;

1. a) 128 inci maddesinde yer alan taşınmazlara,  hak ve alacaklara elkoyma,
2. b) 135 inci maddesinde yer alan iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması,
3. c) Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenip işlenmediğine bakılmaksızın 139 uncu maddesinde yer alan gizli soruşturmacı görevlendirilmesi,

ç) 140 ıncı maddesinde yer alan teknik araçlara izleme, tedbirlerine ilişkin hükümler uygulanabilir.

Ekonomiye dair düzenlemeler içeren bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin Mart 2020 TBMM Genel Kurulundan geçmesiyle artık yasadışı bahis ve şans oyunları kapsamındaki suçlarda “katalog suç” kapsamına alınarak yasalaşmıştır. Yasayla yurt içi veya yurt dışı merkezli olmasına bakılmaksızın yasadışı bahis siteleri Bilgi Teknolojileri Kurumu Başkanı’nca resen erişime kapatılabilecektir. Yasa maddesinin gerekçesi ise: “yasa dışı kumar ve bahis siteleri organizatörleri her yaştan ve her ekonomik durumdan kişiyi suç ağına çekmekte ve böylelikle toplumsal huzur ve yaşamımıza zarar vermektedir. Madde ile 5651 Sayılı Kanun’un 8. maddesinde değişiklik yapılarak erişimin engellenmesi kararı verilecek katalog suçlara 7258 Sayılı Kanun kapsamında işlenen suçların eklenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca kumar oynanması için yer ve imkân sağlama ve 7258 Sayılı Kanunda yer alan suçlara ilişkin yayınlara erişimin içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışı ya da yurt içinde bulunmasına bakılmaksızın re’sen BTK Başkanı tarafından engellenebilmesi düzenlenmektedir. Böylelikle mevcut durumda kolaylıkla erişilebilen yasa dışı bahis ve kumar siteleri ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amaçlanmaktadır.” şeklinde açıklanmıştır. Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Kanunu kapsamında işlenen suçlar ise yasada şu şekilde tanımlanmıştır.

– Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkân sağlayanlar.

– Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayanlar.

– Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık edenler.

– Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler.

– Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarını oynayanlar.

Sonuç olarak, Söz konusu suçların mağduru düzenlemelerden ve gerekçelerinden anlaşıldığı gibi toplumdur. Hükümdeki temel amaç devletin mali çıkarlarını korumak olduğundan, bu doğrultuda suçun mağdurunun toplum olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Av. Begüm GÜREL (LL.M.) & İpek MENGİLLİ